De Sint-Catharijnekerk heeft een lange geschiedenis. Kerk en toren. werden gebouwd tussen 1417 en 1482, waarbij in 1456 een groot deel door brand werd verwoest. De herbouw start in 1462, maar in 1482 is het geld op, zodat én kerk én toren niet kunnen worden afgebouwd. De toren is dan 60 meter hoog (318 treden) in plaats van de beoogde 120 meter en de kerkbouw gaat niet verder dan het middenschip.
Bij binnenkomst wordt valt de overweldigende ruimte met een prachtige lichtinval op. Indrukwekkend ook zijn de pilaren, grafzerken en de vier gebrandschilderde ramen.
Rond de pilaren bevinden zich 18de -eeuwse banken die in die tijd bestemd waren voor het stadsbestuur en kerkelijke en wereldlijke autoriteiten. Het ‘gewone’ volk stond of nam zelf een stoeltje mee.
Aan de noordzijde zien we een galerij, die bestemd was voor weeskinderen uit het Merula-weeshuis. De preekstoel en de dooptuin zijn een geschenk uit 1778.
De ramen
In de zuidbeuk bevindt zich het Oranje-raam, dat herinnert aan het huwelijk van Willem van Oranje met zijn derde vrouw Charlotte de Bourbon in 1575.
Achter in de zuidbeuk aan de westkant bevindt zich het Coppelstockraam.
U ziet in het middelste (cirkelvormige) gedeelte de bestorming van de stad in de maneschijn van 1 april 1572.
In de noordbeuk bevindt zich het raam gewijd aan Angelus Merula, de Grooten Weezenvriend”, evenals het raam van Rochus Meeuweszoon. Hij heeft op 5 april 1572 het Nieuwlandse sluisje vernield, waardoor de polders aan de oostkant van Den Briel onder water kwamen te staan en de Spanjaarden niet in staat waren Den Briel op de watergeuzen te heroveren.
Monumenten
Naast de toreningang zien we het grafmonument gewijd aan admiraal Philips van Almonde.
Het grote Tien Gebodenbord uit 1677 en het Kam-orgel uit 1854 hangen aan de oostgevel.
Drie grote gildenborden, gewijd aan de timmerlieden (boven de zuidelijke ingang), de kleermakers (aan de zuidelijke torenpijler) en de kooplieden (boven de noordelijke ingang van de oostgevel) herinneren aan middeleeuwen en gildentijd. Ze zijn beschilderd met Bijbelteksten die betrekking hebben op de beroepsgroep.
De toren
Een klim in de toren (60 treden) brengt u naar het bordes. Daar vindt u stenen voorwerpen die bij graafwerkzaamheden in de binnenstad werden ontdekt.
Klimt u verder dan komt u, na ruim 300 treden, op het platform, vanwaar u een prachtig uitzicht hebt over Brielle en omgeving. Bij helder weer tot aan Europoort en de Maasvlakte.
